Antibiyotiklerin sınıflandırılması, bakteriyel hastalıkların tedavisi amacıyla kullanılan ilaçların hastalığın tedavi ihtiyacına göre ayrılması işlemine denir. Antibiyotikler; kemoterapik, antibiostatik ve antibiyotik ilaçların geneline verilen addır. Bilinen ilk antibiyotik kullanımı, penisilinin icadı ile başlamıştır. Antibiyotiklerin Sınıflandırılma Kriterleri Antibiyotikler çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir: Hedef Hücreye Etkilerine Göre Antibiyotikler, hedef hücreye etkilerine göre iki ana gruba ayrılır:
Etki Mekanizmalarına Göre Etki mekanizmalarına göre antibiyotikler şu şekilde sınıflandırılır:
Etki Gösterdiği Mikroorganizma Grubuna Göre Antibiyotikler, etki gösterdiği mikroorganizma grubuna göre sınıflandırılır:
Etki Spektrumuna Göre Antibiyotikler, etki spektrumuna göre şu şekilde ayrılır:
İmmünmodülatör Etkilerine Göre Antibiyotikler, immünmodülatör etkilerine göre de sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma, antibiyotiklerin bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerine dayanır. Antibiyotik Kullanımında Doğru Bilinen Yanlışlar Doğru olarak bilinen yanlışların başında, hemen her hastalık için antibiyotik ilaçların kullanılması gelir. Antibiyotik ilaçların uygulanacağı tedavi yöntemine göre farklı etkileri vardır. Tedavi durumunda antibiyotik kullanılacaksa buna mutlaka hekim karar vermelidir. Hekimler bu kararı vermeden önce antibiyogram adı verilen test yapılır. Bu test, hastadan kan alınarak çeşitli antibiyotik gruplarının kanda bulunan enfeksiyona gösterdikleri etkiyi ölçmek için yapılır. Buna göre, zon çapı en yüksek yani en etkili olan antibiyotik grubu saptanır ve tedaviye başlanır. Antibiyotik Kullanım Süresi Antibiyotik kullanımı mutlaka hekimin belirttiği süre kadar olmalıdır. Daha uzun veya daha kısa olması durumunda tedavi başarılı olmaz. Seçilen antibiyotiğe göre 8-12 saatlik aralarla kullanım genelde öngörülür. Ekstra Bilgiler Antibiyotiklerin yanlış kullanımı, antibiyotik direncine yol açabilir. Bu, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanması ve tedavi edilememesi durumudur. Bu nedenle, antibiyotiklerin yalnızca gerekli olduğunda ve doğru şekilde kullanılması önemlidir. Ayrıca, antibiyotikler viral enfeksiyonlara karşı etkili değildir; bu yüzden soğuk algınlığı veya grip gibi virüs kaynaklı hastalıklarda kullanılmamalıdır. |