Sefalosporin Grubu Antibiyotikler Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
21 Temmuz 2024

Sefalosporin Grubu Antibiyotikler Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Sefalosporin Grubu Antibiyotikler

Sefalosporinler, penisilin grubundan antibiyotiklerdir. Bu iki antibiyotik grubu arasında birçok ortak nokta bulunmaktadır. Antibakteriyel etkilerinin yanı sıra, anafilaktik şoka kadar varabilen ciddi alerjik reaksiyon riski taşımaktadırlar. Bu nedenle, sefalosporinlerle tedaviye başlamadan önce alerji testi yapılması gereklidir.

Sefalosporinlerin Keşfi

Sefalosporinler, İtalyan araştırmacı Giuseppe Brotzu tarafından keşfedilmiştir. Brotzu, kirli suların tifo basilini öldürebilen mikroorganizmalar için uygun bir ortam sağlayabileceğini düşünerek çalışmalar yapmıştır ve bu çalışmalar sonucunda atık sularda antibiyotik özellikler taşıyan ilk sefalosporini izole etmeyi başarmıştır.

Sefalosporin Grubu Antibiyotiklerin Kullanım Alanları

Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Japonya'da, sefalosporinler en çok kullanılan antibiyotikler arasında yer almaktadır. Sefalosporinler aşağıdaki durumların tedavisinde yaygın olarak kullanılır:
  • Üst solunum yolu enfeksiyonları
  • Deri enfeksiyonları (yılancık, impetigo, apse vb.)
  • İdrar yolu enfeksiyonları
  • Safra yolu enfeksiyonları
  • Menenjit
  • Septisemi
  • Endokardit (kalp iç zarı iltihabı)
  • Otit (kulak iltihabı)
  • Sinüzit
  • Kadın üreme sistemi enfeksiyonları
Ayrıca, ameliyat gerektiren operasyonlar sırasında enfeksiyonları önlemeye yardımcı olurlar.

Sefalosporin Grubu Antibiyotiklerin Yan Etkileri

Laboratuvar hayvanlarında yüksek dozlarda sefalosporin kullanımı, böbrek yetmezliğine varan böbrek hasarına neden olabilmektedir. Özellikle bazı sefalosporinlerle insanlarda da benzer yan etkilere rastlanmıştır. Böbrek hasarı riskini artıran faktörler şunlardır:
  • Yüksek dozlarda kullanım
  • Aminoglikozitler gibi böbrek üzerinde toksik etkiye sahip antibiyotiklerle birlikte kullanım
  • İdrar söktürücülerle birlikte kullanım
  • Önceden mevcut olan ve antibiyotiğin atılımını azaltan böbrek yetmezliği
Sefalosporinlerin neden olduğu böbrek değişiklikleri genellikle tedavinin kesilmesiyle geriler. Sefalosporinlerin kas içerisine enjeksiyon yoluyla verilmesi önemli derecede ağrıya neden olabilir. Bu nedenle, aynı enjektörle bir lokal anestezik maddenin de kullanılması gerekmektedir. Bazı sefalosporinler, damar içi enjeksiyonu takip eden yerel tahrişe ve tromboflebite (toplardamarda pıhtı ve iltihap) neden olabilmektedir. Penisilinlerde olduğu gibi, doğal sefalosporinlerden de antibakteriyel etki alanını genişletmek, ağızdan kullanım açısından midede kalıcılığı artırmak, etki süresini uzatmak ve toksik yan etkileri azaltmak amacıyla yeni "yarı sentetik" sefalosporinler geliştirilmiştir.

Sefalosporin Grubu Antibiyotiklerin Duyarlılık Reaksiyonları

Alerjik tipte aşırı duyarlılık reaksiyonları, sefalosporinlerin ve penisilinlerin en önemli yan etkilerindendir. Penisiline aşırı hassasiyeti olan kişilerde sefalosporin benzer reaksiyona neden olabilir. Günümüzde penisilin ile sefalosporin arasında bir çapraz alerji olduğu kabul edilmektedir. Penisiline alerjisi olan kişilere sefalosporin verilmesi hiçbir şekilde önerilmemektedir. Bunun nedeni, penisiline alerjinin oluşması için ilacın vücuda alınmış olması gerektiğidir (hassaslaşma safhası).

Duyarlılık reaksiyonları şu şekillerde olabilir:
  • Geçmişte penisilin ya da sefalosporin tedavisi
  • Penisilin içeren steril tutulan serum ve aşıların verilmesi
  • Bu antibiyotiklerle tedavi edilmiş hayvanlardan elde edilen süt, süt ürünleri ya da etin tüketilmesi
  • Penisilin bulaşmış şırıngaların kullanılmış olması
  • Penisilin içeren dezenfektan toz ya da pomatların kullanılması
  • Doktor, eczacı, hemşire ve ilaç personelinin taşıdığı penisilin tozuna bağlı "mesleki" bulaşma
Vücudun duyarlılık kazanmasıyla penisiline karşı antikorlar oluşur. İleriki zamanlarda antibiyotik tekrar alındığında, antikor cevabı her zaman daha güçlü olabilir. Mantarların penisilin ve sefalosporinlerle akrabalığı nedeniyle, cilt mantarları olan ya da mantarla mayalanmış peynirleri fazla tüketen bireyler antibiyotiklere bağlı alerjik reaksiyonlara daha yatkındır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni